Author Archive
Vladimir Kramnik (1975 – )
(Dünya Şampiyonu: 2000 – 2006)
Vladimir Kramnik, 25 Haziran 1975 doğumlu Rus satranç oyuncusu ve büyük usta.2000 yılında 2000 yılın’da Garry Kasparov’u 16 oyunluk bir maçta yenmiştir. Bu maç FIDE için resmi bir dünya şampiyonası maçı olmasa da, genel olarak böyle kabul edildiğinden, kendisi 2000 yılından beri dünya satarnç şampiyonu olarak kabul edilmektedir. Kasparov bu maçın ardından 2005 yılında satrancı bıraktığını açıklamıştır.
Yirmi yıla yakın zamandır satranç dünyası iki ayrı kuruluş ile temsil ediliyordu. Birden fazla dünya satranç şampiyonunun ortalarda gezdiği bu süreçte, Klasik Satranç Dünya şampiyonu ve FIDE Dünya Şampiyonu vardı.
2000 yılında Kasparov’u yenerek Klasik Dünya Satranç şampiyonu olan Rus Kramnik ile bir FİDE Dünya şampiyonu olan Bulgar Veselin Topalow nihayet Elista’da düzenlenen 12 oyunluk maçta kozlarını paylaştılar. 6-6 berabere biten oyunların ardından yirmibeşer dakikalık uzatma maçlarında 2.5-1.5 farkla kazanan yeni tek dünya şampiyonu V.Kramnik oldu.
Ruslan Ponomariov (1983- )
(FIDE Dünya Şampiyonu: 2002-2004)
Ponomariov Ukrayna’nın Horlivka kentinde doğmuştur. 1994 yılında Dünya 12 yaş altı Şampiyonasında 3. sıraya yerleşmiştir. Bir yıl sonra ise aynı turnuvada birinci olmuştur. 1996 yılında 12 yaşında iken Avrupa 18 yaş altı şampiyonu olan Ponomariov 1998 yılında 14 yaşında Büyük Usta ünvanı aldı. Ponomariov şimdiye kadar bu ünvana sahip olan en genç satranç oyuncusudur.
Ponomariov’un daha sonraki dikkate değer başarıları arasında 1988’de Donetsk Bölgesi birinciliği, Avrupa Kulüp Kupası 2000’de 5/7 lik skor, Torshavn 2000’de 7,5/9’lik skor, 2001 İstanbul Satranç Olimpiyatları’nda 8,5/11 lik skorla Altın madalya ve Kramatorsk 2001 Vali kupasında 7/10’luk skor ile kazandığı şampiyonluk sayılabilir.
2000 yılında FIDE Knock-Out Dünya Şampiyonasında vatandaşı Vassili İvanchuk ile final oynadı ve 4,5-2,5’luk bir sonuçla 18 yaşında FIDE dünya şampiyonu oldu. Böylece bu başarıyı yakalayan en genç satranç oyuncusu ünvanı da ele geçirdi. Aynı yıl çok zor olan Linear turnuvasında Garry Kasporov ‘un arkasından ikinci oldu.
2003 Corus Turnuvasını ise daha az bir başarı ile 6/13 lük sonuçla 14 kişi içinde 11. olarak bitirdi. Katılanlar arasında en yüksek 3.Elo rating’ine sahip olmasına rağmen. Aynı yıl katıldığı Linear’de ise 5,5/12 lik puanla 7 kişi içinde 5. oldu.
Eylül 2003’de Kasporov ile Yalta’da 14 oyundan oluşan bir maç planlanmıştı. Kazanan Vladimir Kramnik’le Peter Leko’nun oynayacağı maçın galibi ile oynayacak idi. Ancak Ponomariov bu turnuvaya katılmaktan vazgeçmitir.
2004yılında Knock-Out Dünya Şampiyonluğunu Rustam Kasımdzhanov’a devretmiştir.
Ponomariov’un 20. yaşgününde bir başka ilki gerçekleştirdi. Bulgaristan’ın Plovdiv şehrindeki Avrupa Takımlar Şampiyonası sırasında maç sırasında Ponomariov çalan Cep Telefonu yüzünden diskalifiye edildi.
Ocak 2007’de FIDE Elo rating listesinde, 2723 puanla Dünya çapında 14. sırada,Ukrayna’da iseVassili Ivançuk‘un arkasından 2. sırada yer almaktadır. FIDE listelerindeki en yüksek puanı Nisan 2002 ‘de ulaştığı 2743 puandır.
Alexander Khalifman(1966 – )
( FIDE Dünya Şampiyonu :1999-2000)
Alexander Valeryevich Khalifman, 1966 yılında Leningrad’da doğmuştu. Satrancı 6 yaşında babasından öğrenmiştir. 1982’de SSCB Gençler Şampiyonası’nı kazanmıştır. 1986’da Avrupa Gençler Şampiyonu olmuştur. Dünyanın en büyük açık turnuvalarından olan New York Açık’ı 1990’da kazandıktan sonra büyükusta ünvanını almıştır. Birçok uluslararası turnuva kazanmıştır. Ülkesinin mili takımının değişmez oyuncularından olan Khalifman 1996’da Rusya Şampiyonu olmuştur. 1997’de Dünya Takımlar Şampiyonası’nda birinci olan Rus Milli Takımı’nda yer almıştır. 2000’de Hoogoven turnuvasını da kazanan Khalifman 1999’da FIDE Dünya Şampiyonası’nda finalde Vladimir Akopian’ı yenerek FIDE Dünya Şampiyonu olmuştur. Rating listesinde en üst sıralarda yer almadığı için, eleştiriler alan Khalifman, şampiyon olduktan sonra birçok turnuvada yer almışsa da süper büyükusta turnuvalarında zafer kazanamamıştır. Ertesi FIDE Dünya Şampiyonası’nda çeyrek finalde sonradan şampiyon olan Vishwanathan Anand’a elenmiştir.
Rus satrancında St.Petersburg ekolünün en önemli temsilcilerinden olan Khalifman, antrenör Gennadi Nesis ile birlikte Büyükusta Satranç Okulu‘ nu kurmuştur ve burada dünyanın farklı yerlerinden gelen oyuncuları çalıştırmaktadır.
Khalifman, mantıklı fakat agresif stiliyle çok kuvvetli bir büyükustadır. Eleştirilen dünya şampiyonluğu sisteminin Karpov’dan sonraki ikinci şampiyonudur.
Garry Kasparov (1963 – )
(Dünya Şampiyonu: 1985 – 1993, PCA Dünya Şampiyonu: 1993 – 2000)
Kimilerinin dünyanın en iyi oyuncusu olarak kabul ettiği Kasparov, satrançla ilgisi olmayan kişiler tarafından bile tanınıyor. Bu kadar çok tanınmayı IBM’in bilgisayarıyla yaptığı maçlara borçlu olsa da, Kasparov’un aslında çok önceden haklı bir üne sahip olduğu görülebilir.
1963’te Azerbeycan’ın başkenti Bakü’de doğan Kasparov’un annesi ve babası onun bir müzisyen olmasını istiyordu; ancak bir gün, 6 yaşında olan Garry’nin kendilerinin çözemediği bir satranç problemini çözmesi, hayatını önemli bir şekilde etkiledi. 7 yaşında “birinci kategori”ye ulaşan Kasparov, bir yıl sonra “usta adaylığı” için gerekli koşulları tamamladı. 1973 yılında eski Dünya Şampiyonu Dr. Mikhail Botvinnik’in “antreman seminerlerine” katılan Kasparov için Botvinnik şöyle diyordu: “Satrancın geleceği bu gencin elleri arasında yatıyor.” Öğretmenine daha 11 yaşında böyle bir şey düşündürten Garry onu haksız çıkarmıyor ve 13 yaşında SSCB’nin Gençler Şampiyonu oldu. 19 yaşındayken Dünyanın en güçlü ikinci oyuncusu ve 1985 Kasım’ında daha 22 yaşındayken en genç Dünya Şampiyonu ünvanını edindi. Rusya’nın “Garik” olarak bilinen harika çocuğu yine Rus olan Karpov’la dört kez Dünya Şampiyonluğu ünvanı için karşılaştı. 1984-1990’a kadar süren bu dört karşılaşmanın ilkini olaylı bir şekilde Karpov kazanıp ünvanını korurken sonraki üç karşılaşmayı arka arkaya kazanan Kasparov en büyük olduğunu göstererek satranç dünyasındaki yerini aldı.
1993’te FIDE’yi red ederek, Profesyonel Satranç Kurumu, PCA’ı (Professional Chess Association) kurdu. Kasparov, 1995’te ünvanını Hintli Vishwanathan Anand’a karşı New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’nde oynanan maçta korudu. PCA’nın sponsoru Intel desteğini çektikten sonra bu kurumun da sonu geldi. 2000 yılında Sovyet oyuncu Vladimir Kramnik ‘e karşı yaptığı maçı beklenmedik bir şekilde kaybetti. Bununla beraber hala uzmanlarca dünyanın en kuvvetli oyuncusu olarak görülmektedir. 1985 yılından itibaren 2001 yılına kadar FIDE’nin yayınladığı rating listelerinde hep bir numara olmuştur.
Gaza diye bir başka takma adı bulunan Kasparov’un oyun tarzı Küba’lı oyuncu Capablanca’ya benzer. Özellikle, yaratıcı ve tahtayı çok iyi algılayarak oynar. Orta oyunda strateji değiştirmede üstüne yoktur ve incelikli hamleleriyle kazanmak için herşeyi yapar.
Dört kitap yazan Kasparov, Doğu Avrupa’da politik, eğitim ve sosyal reformlar üzerine uluslar arası bir konuşmacı olarak kabul ediliyor. Davos’ta yapılan Dünya Ekonomi Forum’una da sık sık davet edilen bir konuşmacı.
Kasparov, satrançta bilinen en yüksek ratinge (2851, Temmuz 1999) ulaşmıştır ve en uzun süre 1 numarada kalan oyuncudur. Aynı zamanda Ocak 1990’da 2800 barajını geçen ilk oyuncu olmuştur. Dört kez SSCB, dört kez de Rusya adına olmak üzere sekiz kez Olimpiyatlar’da yer almış ve hepsinde altın madalya kazanmıştır.
Satranç Dünyası yeni oluşumu hizmetinizdedir. Sizde katkı sağlamak isterseniz bizimle iletişime geçiniz. Hedefimiz çok daha geniş içerikleri ile sizlere iyi bir hizmet vermek.
Anatoly Karpov (1951 -)
(Dünya Şampiyonu: 1975 – 1985, FIDE Dünya Şampiyonu: 1993 – 1999)
Anatoly Karpov Rusya’nın Zlatoust şehrine doğdu. Dört yaşında hamleleri öğrenen oyuncu, on bir yaşına geldiğinde usta adayı oldu. On iki yaşında Moskova’daki Botvinnik’in okuluna kabul edildi. 1966 yılı Ocak ayında Rus Gençler Şampiyonası’nda altıncı oldu. Aynı yılın Ağustos ayında 15 yaş 2 ayla Rusya’nın en genç ustası oldu.
1968 yılında Moskova Üniversitesi’nin Matematik ve Makine bölümüne girdi. 1969 Mayıs’ında Lemingrad Üniversitesi Ekonomi bölümüne geçti. Burada Ekonomi, İngilizce ve İspanyolca okudu. Onsekiz yaşında politikaya ilgi duymaya başladı ve 17 Comsomol Kongresi’ne delege olarak seçilerek merkez komite üyesi oldu. Bu yıl uluslar arası usta ünvanını da aldı. Bir yıl sonra büyükusta ünvanını kazanarak dünyanın en genç büyükustası oluyordu. 1971 yılında FIDE puanı 2540’tı. 1972 yılında bu 2630’a ulaştı. Aynı yıl Lemingrad Üniversitesi’ndeki çalışmalarını bitirrek mezun oldu. Tezşnşn başlığı “Sosyalizm Altında Boş Zaman ve Ekonomik Önemi” idi. Tezde satranç konusundan hiç bahsedilmiyor.
1974 yılında Karpov dünya şampiyonu adayı oldu. Ama 1975’te Bobby Fischer maça çıkmayı reddedince Karpov 12. Dünya Satranç Şampiyonu oldu.
1978’de ünvanını, 6 kazanç 21 beraberlik ve 5 kayıpla Viktor Korchnoi karşı korudu. 1981 yılında 6 kazanç, 10 beraberlik ve 2 kayıpla yine Korchnoi’ye üstünlük sağlayarak Dünya Satranç Şampiyonu oldu.
1984 unvan maçında 6 oyunu kazanan şampiyon olacaktı. Karpov, 5 kazanç, 40 beraberlik ve 3 kayıpla oyunu sürdürürken, turnuva FIDE başkanı Campomanes tarafından durduruldu. Daha sonra ertelenen bu turnuvayı kazanan Karpov dünya şampiyonu oldu. 1985 yılında 25 oyunla sınırlanan turnuvada 3 kazanç, 16 beraberlik ve 5 kayıpla ünvanını Kasparov’a kaptırdı. 1986’da 4 kazanç, 15 beraberlik, 5 kayıpla yine Kasparov’a yenildi.
1988 SSCB Şampiyonluğu’nda Kasparov’la berabere kaldı. 1992’de yarı finalde Nigel Short’a yenildi. Kasparov ve Short FIDE kurallarını reddedince dünya şampiyonu ve adaylık ünvanları ellerinden alındı.
1996 yılında Kamsky ile bir ünvan maçı yaptı ve kazandı. Daha sonra FIDE dünya şampiyonluğu sistemini değistirdikten sonra ‘knockout’ turnuvanın galibi Anand ile maç yaptı ve onu da kazanarak ünvanını korudu. Bir sonraki sene kurallar dünya şampiyonun ikinci turdan başlayarak ‘knockout’ turnuvasında oynaması gerektiğinde, bu turnuvaya katılmadı ve ünvanını 2000’de Alexander Khalifman ‘a bırakmış oldu.
Robert James Fischer (1943 – 2008)
(Dünya Şampiyonu: 1972 – 1975)
Bobby Fischer 9 Mart 1943 yılında Chicago’da doğdu. Altı yaşına bastığında Kardeşi ve kendisine hediye edilen bir satranç takımındaki oyun kılavuzundan satranç oynamayı öğrenir. Bir ay sonra ise ilk satranç kitabına kavuşuyordu. Bir yıl boyunca kendi başına oynayan Bobby 1951’de simültane bir maçta usta Max Pavey’le oynar ve 15 dakika içinde oyunu kaybeder. Bundan birkaç hafta sonra Brooklyn Chess Club’a (Brooklyn Satranç Klübü) üye oldu. 1953’te ilk ciddi turnuvasını bu klüpte oynadı ve 3. -5.’liği aldı. 1954 yılında satranca iyice kaptıran Fischer her gün, Manhattan’daki Hotel Roosevelt’te ABD- SSCB arasında oynanan satranç karşılaşmasını izledi. 1956’da Küba’ya gidip Capablanca Satranç Klüb’ünde simültane bir maç bile yapıyor ve ABD Satranç Federasyonu derecesi 1726 olarak yayınlanıyordu. 13 yaşında en genç ABD Gençler Şampiyonu oluyordu. 1957’de New York’ta Max Euwe ile karşılaştı ve bir oyun kaybedip diğerinde beraberlik aldı. 1966’ya gelindiğinde ABD Satranç Federasyonu derecesi 2626’ya ulaşıyor ve Santa Monica dışında tüm turnuvaları kazanma başarısını gösteriyordu. Fischer artık ABD Satranç Şampiyonu’ydu.
Fischer 1962’de Church of God (Tanrı’nın Kilisesi) oluşumuna katıldı. Bu yılın Mart ayında Stockholm Interzonal’da birinciliği aldı. Bu bir Rus oyuncunun birinci olmadığı ilk interzonal turnuvaydı. 1963’te Rusların hile yaptığını öne sürüp FIDE turnuvalarına katılmayarak bir protesto başlattı. Aynı yıl 400 kişiye karşı aynı anda oynayacağı turnuva, Kennedy’nin vurulması ve turnuvanın yapılacağı otelde yangın çıkması sebebiyle yapılamadı. 1968 yılında My 60 Memorable Games (En İyi 60 Oyunum) kitabını tamamladı.
1972 yılında Rejavik, İzlanda’da Boris Spassky ile Dünya Şampiyonluğu için karşılaştı ve 7 kazanç, 11 beraberlik ve 3 yenilgiyle Dünya Satranç Şampiyonu oldu. Fischer’in son ABD Satranç Federasyonu derecesi 2810 olarak yayınlandı, FIDE derecesi ise 2785’ti. 1975’te ünvanını Karpov’a karşı korumayı reddederek maça çıkmadı. 1988’de her hamleden sonra iki dakika ekleyen sayısal satranç saatinin patentini aldı, ancak bu patenti 2001’de zaman aşımından dolayı kaybetti.
Bobby Fischer ve Boris Spassky arasında bir maç organize edilmişti. 1 Eylül 1992’de 20 yıllık sessizliğini bozup Yugoslavya’da bir basın toplantısı yaptı ve toplantıda ABD Hazine Dairesi’nin, eğer Yugoslavya’da satranç oynarsa Birleşmiş Milletler askerlerinin rahatsız olacağını belirten bir mektubun üstüne tükürdü. Bu uyarıyı dikkate almayan Fischer, 11 Kasım’da başlayan ve Fischer saatinin kullanıldığı maçı, 10 kazanç, 15 beraberlik ve 5 yenilgiyle aldı. Fischer Amerika’ya dönerse 10 yıl hapis ve 250000 dolar para cezası onu bekliyordu. 1996’da Fischer satranç için yeni kurallarını bir basın toplantısıyla tanıttı. Bu kuralların özü piyonların arkasında kalan taşların bilgisayar tarafından rast gele sıralanmasına dayanıyordu. Fischer böylece satrancın çılış teorilerinden ve sürekli açılış ezberleyen kalın gözlüklü ustalardan kurtulacağını öne sürüyordu. 2004 yılında Japonya’da tutuklandı. 2005’te İzlanda vatandaşlığına geçti. Böbrek rahatsızlığından dolayı 17 Ocak 2008’de Reykjavik’de bir hastanede vefat etti.
Boris Spassky (1937 – )
(Dünya Şampiyonu: 1969 – 1972)
Boris Vasiliyevich Spassky 30 Ocak 1937’de Leningrad’da doğar. Bu satranç ustası II. Dünya Savaşı sırasında Urallara taşınır ve satranç oynamayı burada henüz 5 yaşındayken öğrenir. 1947 yılında Leningrad’daki “Ustaların Sarayı” adlı satranç oluşumuna katılır. Burada ki ilk çalıştırıcısı Vlademir Zak’tır.
1955 yılında Spassky, Sovyetler Birliği’ni Dünya Gençler Şampiyonası’nda temsil eder ve bu şampiyonayı kazanarak Dünya Gençler Şampiyonu olur. Aynı yıl 18 yaşındaki bu genç, Sovyetler Birliği Şampiyonası’nda üçüncülüğü alır. 1960 yılında Bobby Fischer’le aynı turnuvada karşılaşan Spassky, Fischer’le birinciliği paylaşır.
1960’daki Sovyetler Birliği Şampiyonası’nda David Bronstein’e karşı oynadığı oyun sonu, “Rusya’dan Sevgilerle” adlı James Bond filminde açılış jeneriği olarak kullanılmıştır. 1961 yılında tek kayıp, 9 beraberlik ve 10 kazançla Sovyetler Birliği Şampiyonu olan Spassky’nin kız kardeşi Irena da damada Sovyetler Birliği Şampiyonu olur.
1965 yılına gelindiğinde Paul Keres, Efim Geller ve Mikhail Tal’ı yenerek Dünya Satranç Şampiyonu adayı olur. Petrosian-Spassky Dünya Satranç Şampiyonluğu maçı 1966 Nisan ayında Moskova’da başlar. Spassky bu maçı 3 kazanç, 17 beraberlik ve 4 yenilgiyle kaybeder.
1968 yılında bu kez Geller, Bent Larsen ve Viktor Korchnoi’yu yenen Spassky yeniden Petrosian’ın karşısına çıkar.
1969 Mart’ında başlayan maçı bu kez Spassky 6 kazanç, 13 beraberlik ve 4 kayıpla kazanarak Dünya Satranç Şampiyonu olur.
1972’de Rejavik, İzlanda’da Bobby Fischer’le Dünya Satranç Şampiyonluğu için karşılaşan Spassky çok kötü oynayarak 3 kazanç, 11 beraberlik ve 7 kayıpla ünvanını kaybeder. “Asrın Maçı” olarak anılan bu maçta Spassky’nin kötü sonuçlar almasında Fischer’in gücünün büyük etkisi vardır.
Maçtan sonra form düşüklüğü yaşayan Spassky yine kimi başarılara imza attıysa da eskisi kadar başarılı olamaz.
1992’de Fischer’le bir sponsor aracılığıyla bir gösteri maçı oynamak için tekrar karşılaşan Spassky bu maçı da 5 kazanç, 15 beraberlik ve 10 kayıpla kaybeder. 1994’te Judith Polgar’a karşı oynar ve bu maçtan da yenilgiyle ayrılır. 2007 yılı başında 1960’lar ve 70’lerde dünyanın en iyi oyuncularında birisi olarak gösterilen Lajos Portisch ile bir hızlı satranç maçı oynamış ve berabere kalmıştır.
Saldırgan oyun tarzının yanında yumuşak başlı kişiliğiyle tanınan Spassky ender bulunan büyük ustalardan biridir ve satranç dünyası ondan çok şey öğrenmiştir.
Tigran Petrosian (1929 – 1984)
(Dünya Şampiyonu: 1963 – 1969)
Tigran Petrosian 17 Haziran 1929’ta Tiblis, Gürcistan’da doğar. Satranç oynamayı sekiz yaşına geldiğinde anne babasından öğrenir. Tiblis’te birkaç genç turnuvası kazanan genç Petrosian 16 yaşında ailesini kaybeder.
1946 yılında Erivan, Ermenistan’a taşınır ve o yıl Ermenistan Şampiyonu olur. 1948 yılında o başarıyı yineleyen Petrosian Moskova’ya taşınır ve burada da çeşitli turnuvaları kazanır. 1951’de Moskova Şampiyonu olur. Aynı yıl yapılan Sovyetler Birliği Şampiyonası’nda Paul Keres’in ardından ikinci olur. 1952 yılında Stockholm Interzonal Turnuvasında bu sefer Alexander Kotov’un arkasından yine ikinci olur ve bu başarısıyla büyük usta ünvanını alır. Bu tarihten sonra yoğun ve sistematik olarak çalışan Petrosian, bir hayli güçlenir ve ondan oyun almak bile güçleşir. 1959 ve 1961 yıllarında Sovyetler şampiyonu olan Petrosian 1962’de Curaçao Adaylar turnuvasında ilk sırayı alarak Dünya Satranç Şampiyonu adayı olma hakkını kazanır. Aynı turnuvada ikincilik ve üçüncülüğü Geller ve Keres, dördüncülüğü ise Fischer alır. 1963 yılındaki şampiyonluk maçına çok iyi hazırlanan Petrosian, Mikhail Botvinnik’i 5 kazanç, 15 beraberlik ve 2 yenilgiyle geçerek Dünya Satranç Şampiyonu olur.
Petrosian 1963-1966 yılları arasında Shakhmatnaya Moskova Satranç Dergisinin editörlüğünü yapar. 1964 yılında ilk resmi olmayan uluslararası dereceleme Arpad Elo tarafından yayınlanır. Listenin başını Pertosian ve Fischer 2690 puanla paylaşır.1966 yılına gelindiğinde Dünya Şampiyonluğu için Petrosian, geleceğin şampiyonu gözüyle bakılan Spassky ile karşılaşır. Spassky çok iyi oyunlar çıkarmasına karşın ”demir” lakabıyla anılan Petrosian çok iyi bir savunmayla Spassky’nin bir çok güçlü saldırısını beraberlikle kurtarır. Petrosian, 4 kazanç, 17 beraberlik ve 3 kayıpla ünvanını korumayı başarır. 1969 yılında yine karşılaşan bu ikiliden bu kez Spassky galip ayrılır. Petrosian 4 kazanç, 13 beraberlik ve 6 kayıpla ünvanını kaybeder. Aynı yıl ise 6 kazanç 16 beraberlikle Sovyetler Şampiyonluğunu kazanır.
13 Ağustos 1984 yılında Moskova’da kanserden ölen Petrosian katı ve güvenli oyun stiliyle birçok başarı elde etti. 2500’ün üzerinde oyun oynayan bu büyükusta bunlardan %62’sini kazanmayı başardı. En yüksek Elo derecesi 2680’di. Petrosian’ın Dünya Şampiyonluğu maçları sonuçları 13 kazanç, 45 beraberlik ve 11 kayıptır.
Mikhail Tal (1936 – 1992)
(Dünya Şampiyonu: 1957 – 1958)
Letonya’nın başkenti Riga’da 9 Kasım 1936’da doğan Mikhail Nekhemievich Tal satranç tarihinin en ilginç kişiliklerinden biridir. Babası doktor olan Tal’ın satrançla ilk tanışması babasının bekleme salonunda bu oyunun oynanmasıyla başlar. Yedi yaşında kuralları kuzeninden öğrenen Tal 1948 yılında bir satranç klübüne kaydolur ve 1949’da Riga’nın en büyük ustası Alexander Koblencs tarafından yetiştirilir. 1951’de Riga Şampiyonası ve SSCB Gençler Şampiyonasına katılan Tal iyi bir derece alamadı. 1953 yılında ise Letonya şampiyonluğunu kazandı ve usta ünvanını aldı. Matematik ve müzikte de üstün yetenekler gösteren Mikhail okula doğrudan üçüncü sınıftan alınmıştı. Okulu normal süreden önce bitirerek 1954’de Riga Üniversitesi Rus Dili ve Edebiyatı bölümüne girdi. Aynı yıl Riga şampiyonu oldu. 1957 yılına kadar çeşitli başarılar elde eden Tal, bu yıl içinde 24. SSCB Şampiyonluğunu 9 kazanç, 10 beraberlik ve 2 kayıpla Keres ve Bronstein’in önünde kazandı. Bu başarısıyla büyükusta ünvanını elde etti.
1960 yılında Mikhail Botvinnik ile Dünya Şampiyonluğu maçlarına başlayana Tal, bu maçı 6 kazanç, 13 beraberlik ve 2 kayıpla kazanarak yeni Dünya Şampiyonu oldu. Bu şampiyonlukla Tal, o ana kadar Dünya Şampiyonu olan en genç oyuncu olma ünvanını da kazanıyordu. Tal Dünya Şampiyonu olduğunda 23 yaşındaydı. 1985 yılında bu ünvanı 22 yaş ve 210 günle Kasparov, Tal’in elinden alacaktı.
1960 ve 1970 yılları arasında Tal, bir Letonya satranç dergisinde editörlük yaptı.
1961 yılına gelindiğinde Tal, Botvinnik ile olan Dünya Şampiyonluğu maçını 5 kazanç, 6 beraberlik ve 10 kayıpla kaybetti. Bir yıl beş günle bu en kısa süren Dünya Şampiyonluğudur.
Aynı yıl içinde Tal Bled’de Fischer’in önünde 11 kazanç, 7 beraberlik ve 1 kayıpla birinci oldu. 1962 yılında Çuraçao adaylar maçını böbrek sorunları yüzünden bırakmak zorunda kaldı.
1966 yılında Havana’daki Olimpiyatlar’da bir bardaki kavgada başına bir şişe darbesi aldığı için ilk beş turu kaçırdı. 1969 yılında böbrekleri alınan Tal, 1987 yılına kadar çeşitli turnuvalarda birincilikler kazandı.
Olimpiyat oyunlarında Tal, toplamda 59 kazanç, 32 beraberlik ve yalnızca 2 kayıpla muhteşem bir başarı yakalamıştır. 3000’e yakın turnuva oyunu oynayan bu büyükusta bunların %65’ini kazanmasını bildi. Dünya Şampiyonluğu maçlarında ise toplamda 11 kazanç, 19 beraberlik ve 12 kaybı vardır. 1992 yılında karaciğer yetersizliği yüzünden ölen Tal’ın en yüksek Elo derecesi 2700’dür.
Tal’ın satranç dünyasına getirdiği en büyük yenilik, onun oyun stilinde yatar. Lasker, Capablanca gibi pozisyonel oynayan ustaların oyunundan çok daha farklı bir oyun tarzı oynayan Tal, psikolojik düşünceye dayalı kombinezonlarda üstün başarılar elde ediyordu. Hızlı ve atak oyununu inanılmaz fedalarla süsleyen Tal’ın oyun tarzı herkesi kendine hayran bıraktı. Çoğu zaman seçtiği yolların, yaptığı hamlelerin yanlış olduğunu ortaya koyan araştırıcılar, bunları oyunun oynanmasından sonraki aylarda ortaya çıkarabiliyorlardı. Tal ise iki saatlik bir oyunda tahta üzerinde öyle bir kaos yaratıyor ve yanlış hamlelerini akıl almaz şekilde kendi lehine çeviriyordu ki, karşı taraf bu karmaşa içinde boğulup gidiyordu. Uzun ve önceden değerlendirilmesi zor olan kombinezonları çok hızlı bir şekilde hesaplayan Tal, Riga Büyücüsü adını almıştır. Yaşamı da satranç tahtası üzerinde olduğu gibi dağınık ve hızlı yaşayan Tal’ın şampiyonluğunun bir yıl sürmesi de bu yüzdendir.