Emanuel Lasker (1868 – 1941)
(Dünya Şampiyonu: 1894 – 1921)
Emanuel Lasker 24 Aralık 1868 yılında Almanya’nın şimdi Polonya sınırlarında bulunan Brandenburg kentinde doğdu. Satranç oynamayı 11 yaşına geldiğinde ağabeyi Berthold’dan öğrendi. Lasker Alman Ustası ünvanını, 1889’da Breslau Turnuvası’nı kazandığında aldı.
1894’te William Steinitz’le Dünya Şampiyonluğu için karşılaştı. 10 kazanç, 4 beraberlik ve 5 kayıpla Lasker 25 yaşında ikinci Dünya Şampiyonu oluyordu.
1895’te Hastings’te Pillsbury ve Tchigorin’in ardından üçüncü oldu. Bu turnuvada Lasker tifoya yakalanmıştı. Hastings’ten sonra Satrançta Muhakeme adlı kitabını yazdı. Bu kitap Londra’da verdiği derslerden oluşuyordu. 1896’da Steinitz, Pillsbury ve Tchigorin’in katıldığı dörtlü turnuvada birinci oldu. Aynı yıl Dünya Şampiyonluğu için Steinitz’le yine karşılaştı. 10 kazanç, 5 beraberlik ve 2 kayıpla ünvanını korudu.
1897’de Lasker, Heidelberg Üniversitesi’ne girdi. Buradan Erlangen Üniversitesi’ne geçti ve 1902 yılında matematik dalında doktorasını tamamladı. Çalıştığı alan geometrik hesaplama ve cebirdeki ideal sayılardı. Lasker’in vektör uzayında Lasker Teoremi adlı bir teoremi de vardır. Bu matematik çalışmalarının yanında Albert Einstein’la da çok iyi arkadaştılar.
1904’te Lasker’in Satranç Dergisi adlı bir dergi çıkarmaya başladı.
1906’ya gelindiğinde, 10 yıllık bir aradan sonra 7. Dünya Satranç Şampiyonluğu maçı Lasker ve Marshall arasında oynandı. Lasker 8 kazanç ve 7 beraberlikle ünvanını korudu.
1907’de Lasker Kamph (Çaba) adlı felsefi bir kitap yayımladı.
1908 yılında Dünya Satranç Şampiyonluğu için Lasker ve Tarrasch karşılaştı. Lasker 8 kazanç, 5 beraberlik ve 3 kayıpla bir kez daha satrançta en iyinin kendisi olduğunu kanıtladı.
1910’da Lasker ve Schlecter karşılaştı. 10. ve son oyunda Lasker Schlehter’i yenerek durumu 1 kazanç, 8 beraberlik ve 1 kayıba getirerek ünvanını zor da olsa yine korudu. Bu son 71 hamlelik oyunda Schlecter bir beraberlik elde etseydi yeni Dünya Şampiyonu olacaktı. Aslında bu maçın bir Dünya Şampiyonluğu maçı olup olmadığı daha önceden duyurulmamıştı. Ama pek çok kişi bunu bu şekilde kabul edip, Lasker’i yine Dünya Şampiyonu olarak gördü. Schlecter ise I. Dünya Savaşı’nda açlıktan öldü. Aynı yıl Lasker ünvanını 8 kazanç,3 beraberlikle Janowski’ye karşı korudu. Lasker 4 yılda 4 kez Dünya Şampiyonluğu maçı oynamıştı. 10 yıllık bir aradan sonra bu kez ünvanını 13 ay içerisinde 3 kez korudu. Bundan sonraki Dünya Şampiyonluğu maçı için yine bir 10 yıl geçmesi gerekecekti.
1914 yılında Saint Petersburg Turnuvası’nda Lasker 1/2 puanla Capablanca’nın önünde turnuvayı kazandı. Bu turnuvadan sonra Lasker Dünya Şampiyonluğu için Rubinstein’la karşılaşacakken I.Dünya Savaşı patlak verdi ve bu oyun oynanamadı. Diğer yandan Capablanca’da Lasker’le karşılaşmak istiyordu ve Lasker-Rubinstein maçının galibiyle oynamayı bekliyordu.
1920 yılında Lasker ünvanını hiçbir oyun oynamadan Capablanca’ya bıraktı. Ama bu ikilinin karşılaşması için Lasker’e 11 000 dolar önerildi. Böylece 1921 yılında bu ikili Dünya Şampiyonluğu için karşılaştı. Lasker 53, Capablanca 32 yaşındaydı. Lasker bu maçı hiçbir oyun kazanamayarak 10 beraberlik ve 4 kayıpla kaybetti. Böylece 27 yıl 337 gün boyunca taşıdığı ünvanı Capablanca’ya bırakmış oldu.
1924 yılında New York Turnuvası’nda Lasker, Capablanca ve Alekhine’nin önünde birinciliği aldı. Lasker 1895- 1924 yılları arası 10 büyük turnuvaya katılmış, bunların 8’ini kazanmış, birinde ikinci diğerindeyse üçüncü olmuştu.
1927 yılında Berlin’e dönen Lasker, briç ve go oynamaya başladı. Briç Olimpiyatları’nda Almanya takımının başında yer aldı. 1933 yılındaysa Yahudi olduğu gerekçesiyle Almanya’dan sınır dışı edildi. New York’a taşınarak satranç ve briç öğretti. Bu yıllardaki bir başka uğraşıysa felsefe ve geleceğin toplumu üzerine araştırmalar yapmaktı.
Lasker 11 Ocak 1941 yılında yaşama veda etti. Ünvanını 26 yılda 7 kez korudu. Hesaplanan en yüksek Elo puanı 2720’dir. Dünya Şampiyonluğu maçlarında 52 kazanç, 44 beraberlik ve 16 kayıpla %74’lük bir başarı yakalamıştı.