Garry Kasparov (1963 – )

(Dünya Şampiyonu: 1985 – 1993, PCA Dünya Şampiyonu: 1993 – 2000)

Kimilerinin dünyanın en iyi oyuncusu olarak kabul ettiği Kasparov, satrançla ilgisi olmayan kişiler tarafından bile tanınıyor. Bu kadar çok tanınmayı IBM’in bilgisayarıyla yaptığı maçlara borçlu olsa da, Kasparov’un aslında çok önceden haklı bir üne sahip olduğu görülebilir.    

     1963’te Azerbeycan’ın başkenti Bakü’de doğan Kasparov’un annesi ve babası onun bir müzisyen olmasını istiyordu; ancak bir gün, 6 yaşında olan Garry’nin kendilerinin çözemediği bir satranç problemini çözmesi, hayatını  önemli bir şekilde etkiledi. 7 yaşında “birinci kategori”ye ulaşan Kasparov, bir yıl sonra “usta adaylığı” için gerekli koşulları tamamladı. 1973 yılında eski Dünya Şampiyonu Dr. Mikhail Botvinnik’in “antreman seminerlerine” katılan Kasparov için Botvinnik şöyle diyordu: “Satrancın geleceği bu gencin elleri arasında yatıyor.” Öğretmenine daha 11 yaşında böyle bir şey düşündürten Garry onu haksız çıkarmıyor ve 13 yaşında SSCB’nin Gençler Şampiyonu oldu.  19 yaşındayken Dünyanın en güçlü ikinci oyuncusu ve 1985 Kasım’ında daha 22 yaşındayken en genç Dünya Şampiyonu ünvanını edindi. Rusya’nın “Garik” olarak bilinen harika çocuğu yine Rus olan Karpov’la dört kez Dünya Şampiyonluğu ünvanı için karşılaştı. 1984-1990’a kadar süren bu dört karşılaşmanın ilkini olaylı bir şekilde Karpov kazanıp ünvanını korurken sonraki üç karşılaşmayı arka arkaya kazanan Kasparov en büyük olduğunu göstererek satranç dünyasındaki yerini aldı. 

     1993’te FIDE’yi red ederek, Profesyonel Satranç Kurumu, PCA’ı (Professional Chess Association) kurdu. Kasparov, 1995’te ünvanını Hintli Vishwanathan Anand’a karşı New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’nde oynanan maçta korudu. PCA’nın sponsoru Intel desteğini çektikten sonra bu kurumun da sonu geldi. 2000 yılında Sovyet oyuncu Vladimir Kramnik ‘e karşı yaptığı maçı beklenmedik bir şekilde kaybetti. Bununla beraber hala uzmanlarca dünyanın en kuvvetli oyuncusu olarak görülmektedir. 1985 yılından itibaren 2001 yılına kadar FIDE’nin yayınladığı rating listelerinde hep bir numara olmuştur.

     Gaza diye bir başka takma adı bulunan Kasparov’un oyun tarzı Küba’lı oyuncu Capablanca’ya benzer. Özellikle, yaratıcı ve tahtayı çok iyi algılayarak oynar. Orta oyunda strateji değiştirmede üstüne yoktur ve incelikli hamleleriyle kazanmak için herşeyi yapar.    

     Dört kitap yazan Kasparov, Doğu Avrupa’da politik, eğitim ve sosyal reformlar üzerine uluslar arası bir konuşmacı olarak kabul ediliyor. Davos’ta yapılan Dünya Ekonomi Forum’una da sık sık davet edilen bir konuşmacı.

     Kasparov, satrançta bilinen en yüksek ratinge (2851, Temmuz 1999) ulaşmıştır ve en uzun süre 1 numarada kalan oyuncudur. Aynı zamanda Ocak 1990’da 2800 barajını geçen ilk oyuncu olmuştur. Dört kez SSCB, dört kez de Rusya adına olmak üzere sekiz kez Olimpiyatlar’da yer almış ve hepsinde altın madalya kazanmıştır.