Hiç 1.e4 oynayıp İskandinav Savunması oynayan bir rakibinize karşı ne yapmanız gerektiğini düşündünüz mü? Teoride İskandinav Savunmasının yetersiz olduğu düşünülse de bir çok büyükusta, bu savunmayı repertuarına alarak başarı göstermiştir. Eğer siz de bu konuda sorun yaşamışsanız belki bir de GM Movsesian gibi bu açılışa karşı farklı bir perspektiften yaklaşabilirsiniz. Aşağıdaki oyunda Movsesian sadece açılış üstünlüğü elde etmekle kalmıyor, oyunu daima kendisinin yönlendireceği bir insiyatife ulaşıyor.
[Event "Bled ol (Men)"]
[Site "Bled"]
[Date "2002.11.06"]
[Round "11.1"]
[White "Movsesian, Sergei"]
[Black "Papaioannou, Ioannis"]
[Result "1-0"]
[ECO "B01"]
[WhiteElo "2651"]
[BlackElo "2587"]
[Annotator "Movsesian"]
[PlyCount "63"]
[EventDate "2002.10.26"]
[EventType "team-swiss"]
[EventRounds "14"]
[EventCountry "SLO"]
[Source "ChessBase"]
[SourceDate "2002.11.25"]
[WhiteTeam "Slovakia"]
[BlackTeam "Greece"]
[WhiteTeamCountry "SVK"]
[BlackTeamCountry "GRE"]
1. e4 d5 2. exd5 Qxd5 3. Nf3 $5 {Bu hamle ile anayol 3.Nc3 hamlesiden
sapılıyor. Beyazın ana fikri merkezde piyon yapısını d4-c4 olasılığını elde
tutarak şah kanadını erkenden gelişmek. Ancak istisnai ve provoke edici
durumlarda Nc3 gelişimini de elinde tutuyor.} Bg4 {Erkenden vezir kanadını
gelişerek beyazın merkezdeki oyununa cevap veren en mantıklı hamle.} 4. Be2 Nc6
5. d4 {Beyazın bu hamleyi oynayarak merkez mücadelesinde söz sahibi olması
lazım, yoksa siyah kareleri ele geçiren siyah olacak.} O-O-O (5... Bxf3 6. Bxf3
Qxd4 7. Bxc6+ $18 {bu yüzden gelişerek d4 piyonuna baskıyı arttırıyor.}) 6. Be3
e5 {Siyah hemen tepki verdi. Beyaz bunlara izin vermeli miydi diye
düşünebilirsiniz ama Beyaz’ın da bir kozu var tabi ki…} 7. c4 $1 {Vezir
kaçtığı an d5… ile farklı piyon yapılarının olduğu asimetrik bir konum
ortaya çıkıyor. Hem de ters kanatlarda rok yapılmış. Sizce de bu varyant
incelenmeye değmez mi?} Qa5+ 8. Bd2 {d5… sürebilmek için zorunlu.} Bb4 9. d5
Bxf3 10. Bxf3 Nd4 11. Nc3 {Beyaz taş gelişerek …Nxf3 tehdidini savunuyor.
0-0 tan sonra a3-b4 ile ilk saldırıyı kendisi başlatmayı düşünüyor.} Qc5 12.
Be2 {12. b3 değil çünkü beyaz a3 ve b4 sürmek istiyor.} Nf6 13. O-O c6 (13...
Bxc3 14. Bxc3 $16 {beyaz a3 şahı sürmeden vezir kanadı saldırısına başlıyor.})
14. Bg5 $1 $16 Qa5 15. Bg4+ (15. Rc1 {güçlü bir alternatifti. Siyahın d4 teki
güçlü atını beyaz fille değişmesi çok da tercih edilebilir değildi.}) 15... Kb8
16. Rc1 h5 17. Bh3 Ne6 {Siyah …d5 i almadan önce tempo ile atı kaçmak
istiyor, çünkü Bxc3 e bxc3 alınacağını biliyor. Ancak şimdi Beyazın bir
sürprizi var.} 18. Qe2 $1 Nxg5 19. Qxe5+ Qc7 20. Qxg5 {Beyaz piyonu kazandı.
Siyah geri almak istiyorsa …d5 piyonuna yüklenmek zorunda. Ama bu sefer de
vezir kanadı beyazın lehine açılmış oluyor.} Bxc3 21. bxc3 cxd5 22. Qxg7 Ng4
23. g3 {Şimdi f7 piyonunun düşme ihtimalinden ötürü siyah c4 ü piyonla almak
zorunda. Bundan sonra ise açık b dikeyi ve diagonale yerleşen beyaz fil,
beyaza büyük avantaj veriyor.} dxc4 24. Rb1 Ne5 25. Bg2 $18 Nc6 26. Qf6 Rc8 27.
Rb5 Rhe8 28. Rfb1 b6 29. h4 Re6 30. Qf3 Qe7 31. Rxh5 Rf6 32. Rf5 {Siyah terk
eder. Çünkü zayıf c4 piyonuna dikkat etmek, uzun diagonali savunmak ve uzun
dönemde h piyonu geçerine dikkat etmek gibi birden fazla yükü var.} 1-0
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
Read more »
Günümüzde profesyonel satrancın 30. hatta 40. hamlelere kadar ilerlediği, hamle hamle varyant ezberlemenin önemli olduğu ve profesyonel satrançta oyun bilgisi kadar açılış bilgisinin de önemli olduğu bir sürecin içinde bulunuyoruz. Bu durumdan zaman zaman şikayetçi olsak da açılış repertuarımızı belirlerken esnek sistemler seçmek ve daha oyun basında iken kendi oyunumuzu oynamak mümkün. Aşağıdaki oyun da tam bu durumla ilgili. Eğer siz de bu durumdan şikayetçiyseniz umarım bu yazı sizlerin de aşırı teorik varyantlar yerine daha oyunun başında kendi oyununuzu oynayabileceğiniz esnek açılışlara yönelmeniz için bir önfikir sağlamış olur.
[Event "Berlin Tageblatt"]
[Site "Berlin"]
[Date "1928.??.??"]
[Round "?"]
[White "Reti, Richard"]
[Black "Capablanca, Jose Raul"]
[Result "0-1"]
[ECO "C74"]
[Annotator "Basargan,Uguray"]
[PlyCount "36"]
[EventDate "1928.10.11"]
[EventType "tourn"]
[EventRounds "12"]
[EventCountry "GER"]
[Source "ChessBase"]
[SourceDate "1999.07.01"]
1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 d6 {Modern Steinitz savunması.
Daha klasik olan 4…Nf6 hamlesi e5 piyonuna baskıyı, e4 piyonuna olan karşı
oyunla yanıtlar ve beyaz, e4 piyonunu koruduktan sonra siyah, ilerde …0-0 ve
…b5 hamleleriyle devam ederek ya Kapalı İspanyol ya da Marshall Savunmasına
girilmiş olur. Teorik bilginin önemli olduğu bu açılıslar 30. hamlelere kadar
ezbere bilgi gerektirebilir. Burda ise siyah …d6 hamlesi ile merkezdeki
konum yapısını netleştiriyor. …b5 sürmeyerek beyazın vezir kanadında piyon
zayıflığı oluşturmasını da engellemiş oluyor. Ayrıca bazı durumlarda 0-0
yerine 0-0-0 hamlesi de bu sayede mümkün olabilir. Merkezde duruma göre oyunu .
..f5 ile açma olasılığı da mevcut.} 5. c3 f5 $5 {Beyazın c3 ile merkezi ele
geçirme planına hemen tepki veriyor. Oyun şimdi ilginç bir hal alıyor.} 6. d4
fxe4 7. Ng5 exd4 8. Nxe4 Nf6 9. Bg5 Be7 10. Qxd4 $2 {Bu hamle insiyatifi
zorlamaya yönelik olsa da hata ve sonrasında cezalandırılıyor.} ({Doğrusu} 10.
Bxf6 {idi ve} Bxf6 11. Qh5+ g6 12. Qd5 Bd7 13. O-O Qe7 14. Nxf6+ Qxf6 15. Re1+
Ne7 16. Bxd7+ Kxd7 17. Qxd4 {şeklinde gidebilirdi.}) 10... b5 $1 {Taş kazanma
tehdidiyle oyunu zorluyor.} 11. Nxf6+ gxf6 {Şimdi beyazın üç taşı da tehdit
altında.} 12. Qd5 bxa4 13. Bh6 (13. Qxc6+ Bd7 14. Qf3 fxg5 15. Qh5+ Kf8 16.
Qh6+ Kg8 {ve siyah, şah çekmelerden kurtulur.}) 13... Qd7 $1 {Bu hamle hem c6
atını koruyor, hem Qh5+ tehdidine siyah şah için d8 karesini ayırıyor hem de ..
.Qe6+ tehdit ediyor.} 14. O-O (14. Bg7 Qe6+ 15. Qxe6 Bxe6 16. Bxh8 Kf7 $19) (
14. Qh5+ Kd8 15. Bg7 Rg8 16. Qxh7 Qe6+ 17. Kf1 Qf7 $19 {varyantları da iş
görmezdi.}) 14... Bb7 15. Bg7 O-O-O {Siyah tam zamanında kazandığı taşı geri
vererek gelişimini tamamlıyor ve karşı saldırıya başlıyor.} 16. Bxh8 Ne5 17.
Qd1 (17. Qa5 Rg8 18. f3 Qh3 $19 {var.}) 17... Bf3 $1 18. gxf3 (18. Qc2 Qg4 $19
{var.}) 18... Qh3 {Siyah hem …Rg8+ hem de …Nxf3+ tehdit ediyor. Beyaz terk
eder.} 0-1
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
Read more »
Bu ayki köşemde Sicilyalı Savunmasına karşı önerdiğim bir diğer varyant ise Kapalı Sicilyalı. Eğer rakibinizin ezbere bildiği teorik varyantları oynamak yerine gerçekten satranç oynayabileceğiniz ve genellikle şah kanadında yavaş ama güçlü bir saldırı konumu düzenleyebileceğiniz bir maç oynamak istiyorsanız, Kapalı Sicilyalı repertuarınızda bulunması gereken güçlü bir alternatif.
Aşağıdaki maçta güzel bir oyun çıkaran Micheal Adams, bize bu açılışın yaratabileceği tehlikeler hakkında güzel bir önfikir sunmuş oluyor.
[Event "Bundesliga 9798"]
[Site "Germany"]
[Date "1998.04.26"]
[Round "15.1"]
[White "Adams, Michael"]
[Black "Sax, Gyula"]
[Result "1-0"]
[ECO "B26"]
[WhiteElo "2680"]
[BlackElo "2570"]
[Annotator "ChessBase"]
[PlyCount "61"]
[EventDate "1997.10.18"]
[EventType "team-tourn"]
[EventRounds "15"]
[EventCountry "GER"]
[Source "ChessBase"]
[SourceDate "1999.07.01"]
[WhiteTeam "Solingen"]
[BlackTeam "Duisburg"]
[WhiteTeamCountry "GER"]
[BlackTeamCountry "GER"]
1. e4 c5 2. Nc3 {Beyaz, oyunu merkezden açmak üzerinden değil de öncelikle beyaz
kareler üzerindeki hakimiyetini pekiştirip merkezi berkiterek daha sonra yavaş
fakat etkili bir kanat saldırısı geliştirmek üzerine kuruyor. Siyah da siyah
karelerin kontrolünü sağlayarak açılış süreci tamamlanmış oluyor.} Nc6 3. g3
g6 4. Bg2 Bg7 5. d3 d6 6. Be3 {Daha önceden tercih edilen 6.f4 idi. 6.Be3 ise
daha esnek. Çünkü bazı konumlarda Qd2, Bh6, h4, 0-0-0 gibi hamleler de devam
etmek mümkün. Büyükusta Sax bu durumu bildiği için erken vezirkanadı karşı
oyunuyla cevap veriyor, ancak bu sefer de beyaz 0-0 ile devam ederek bu konum
için karakteristik yapıya ulaşılıyor.} Rb8 7. Qd2 b5 8. Nge2 Nd4 9. O-O b4 10.
Nd1 Qc7 $6 {Açık Sicilyalı Savunmalarında Qc7 hamleleriyle c dikeyinden baskı
önemlidir hatta Taimanov varyantında Qc7 hamlesi karakteristiktir, ancak c
dikeyinden baskı olmadığı halde bir büyükusta dahi ezbere hamleler yapabiliyor.
Sicilya Savunması oynayan oyunculara karşı Kapalı Sicilyalı oynarken dahi
böyle hamleler (…a6, Qc7) mutlaka göreceğiz. İşte tam da bu yüzden Kapalı
Sicilyalı gibi açılışları repertuarımızda bulundurmamız gerekiyor.} 11. Nc1 $1
{Beyaz atların c1 ve d1 hanelerindeki konumu şimdilik kötü gözükse de taş
değişmeden merkezi berkitip daha sonra şah kanadına aktararak yapacağı
saldırıyı düşünüldüğünde çok mantıklı olduğu görülüyor. Özellikle oyunun
devamını gördüğümüzde… Bir çoğumuzun normalde yapmayacağı ancak gördükten
sonra cidden hayranlık uyandıran böyle hamleler iyi bir oyuncunun kalitesini
gösteren hamleler oluyor.} Nf6 12. c3 bxc3 13. bxc3 Nc6 14. Bh6 O-O 15. Bxg7
Kxg7 16. Ne3 e5 (16... Ba6 17. f4 Qb6 18. Rf2 e6 19. Nb3 Nd7 20. f5 Nce5 21. c4
{varyantı da başka bir maçta oynandı. Her ne kadar bilgisayar anlalizi konumu
eşit gösterse de kapanmış merkez, bloke edilen vezir kanadı ve beyazın şah
kanadında insiyatifi ele geçirme olasılığı beyazı bir adım önde tutuyor.}) 17.
f4 Ne7 18. Ne2 Bb7 19. g4 $1 {Beyaz artık şah kanadı saldırısına başlıyor.
Sessiz ve derinden ilerleyerek. Ayrıca bu hamle sayesinde siyahın ..d5 hamlesi
engellenmiş oluyor ve e2’deki ata şah kanadı saldırısı için yer açılıyor.} h6
20. h4 exf4 21. Rxf4 Neg8 22. Raf1 Qe7 23. Ng3 Bc8 24. Qf2 {Beyazın g2’deki
fil hariç tüm taşları şah kanadında etkili olacak şekilde konumlandı. g2’deki
filin de …d5 hamlesini engelleyerek görevini gerçekleştirdiğini unutmayalım.}
Be6 25. g5 hxg5 26. hxg5 Nh7 27. Nef5+ $3 {Bu kadar beyaz taş şah kanadına
mevzilenmisken, böyle bir feda sadece iyi bir hamle değil belki de
zorunluluktu.} gxf5 (27... Bxf5 28. exf5 Qxg5 29. Ne4 Qd8 30. f6+ Kh8 31. Rh4
$18) 28. exf5 Qxg5 29. Ne4 Qd8 30. fxe6 fxe6 31. Qg3+ {Beyaz terk eder. 31…
Kh8 hamlesine 32.Rf7 var.} 1-0
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
Read more »
Bu ay Sicilyalı Savunmasına karşı Modern Grand Prix Atak sistemini önereceğim. Bu sistem 1.e4 c5 2.Ac3 Ac6 3.Fb5 ile başlıyor ve size Sicilyalı sistemlerine karşı esneklik sağlıyor. Şöyle ki 1.e4 c5 2.Ac3 e6 ‘ya karşı 3.Af3 ile açık sicilyalı konumlarına da girebilme şansı veriyor. 1.e4 c5 2.Ac3 d6 ‘dan sonra 3.Af3 ile najdorf, dragon varyantlarına da beyazla girebilirsiniz ya da 1.e4 c5 2.Ac3 d6 3.f4 ile Grand Prix Atak için Fc4 lü sisteme geçebilirsiniz ki normalde bu dizilime karsı siyahın en iyi cevabı …e6, …d5 ile ilerlemek olacaktı, ancak simdi …d6 sonrası siyah bir tempo kaybetmiş olur. Sveshnikov, Kalashnikov, Löwenthal ve Dört At Varyantı gibi tuzaklı ya da teorik olarak fazla üstünlük vermeyen varyantlardan kaçınmanızı da sağlayacaktır. Bu varyant ayrıca istatistiksel olarak da beyaza iyi. Şöyle ki 1.e4 c5 2.Ac3 Ac6 3.Fb5 sonrası eşit rating e sahip 2300 üstü oyuncularda beyazın %56 ile iyi bir istatistiği bulunmakta.
Bu ayki köşemde Modern Grand Prix atağı önerirken farklı birşey yapmam gerektiğini düşündüm. Sadece beyaz açısından estetik, güzel bir oyun paylaşmam yetmezdi, kendimden de birşeyler vermeliydim. Aşağıdaki oyunda kendisinden çok şeyler öğrendiğim ve çok kuvvetli bir oyuncu olan Serkan Köse ile maçım yer alıyor. Aramızda belirgin seviye farkı olmasına rağmen (ben o sırada 1960 elo civarındaydım, rakibimin elosu 2283 idi.) bu maçı güzel bir şekilde kazanmak beni çok mutlu etmişti.
Bu oyunu ve sistemi beğenirseniz size GM Gawain Jones ‘un yazdığı ”Starting Out: The Grand Prix Attack” kitabını öneriyorum. Bu sistemle ilgili mükemmel bir kitap. Sade anlatım tarzıyla da öğretici ve eğlendirici.
[Event "Türkiye Klüpler Şampiyonası"]
[Site "Konya"]
[Round "4"]
[Date "2009.07.04"]
[White "Uğuray Başargan (1941)"]
[Black "Serkan Köse (2283)"]
[Result "1-0"]
[ECO "B23"]
[Annotator "Başargan,Uğuray"]
[PlyCount "77"]
[EventDate "2015.01.24"]
1. e4 {Rakibim normalde Fransız savunması oynar. Ancak kırış varyantı oynama
ihtimalimi düşünerek Sicilyalı oynamaya karar verdi. Rakibimin iyi bildiği
açık sicilyalı konumlarına girmek yerine masa başında ciddi sorunlar
çıkartabileceğim Modern Grand Prix Atak çok yerinde bir tercih oldu.} c5 2. Nc3
Nc6 3. Bb5 Nf6 {Rakibim şaşırdı ve teoridan hemen çıktı. 3…Nd4 ve 3…g6
ana alternatiflerdi.} 4. Bxc6 $1 {Beyaz d3-e4-f4 ile piyon yapısını belirlemek
istiyor. Bu sistemde b5’deki fili piyon yapısının dışına çıkarak değismek
mantıklı, çünkü siyah her an …Nd4 oynarak piyon yapısının dışındaki file
rahatsızlık verebilir. Kapalı konumda fil çifti eksikliğini beyaz şah kanadı
saldırısı ile tolere edebilir.} bxc6 5. d3 g6 6. f4 Bg7 7. Nf3 d6 8. O-O O-O 9.
Qe1 {Beyaz Qh4-f5-Bh6-Ng5 ile rakip şaha saldırmak istiyor. Sonrasında fxg6
ile f1’deki kale de oyuna girecek ve mat tehditleri ortaya çıkacak. Grand Prix
Atakta bu plan genel plandır ancak konuma göre gerektiğinde vezir kanadında da
oynamak gerekir.} Rb8 10. Qh4 Qd7 11. h3 {…Qg4’ü önlüyor.} Ba6 12. Rb1 (12.
f5 {çok erken olurdu. Bh6’dan önce b2 piyonunu korumak lazım.}) 12... c4 {
Rakibim planımı anladığı için merkezde karşı oyuna geçiyor ve oyun ilginç bir
hal alıyor.} 13. d4 d5 14. e5 Ne4 15. Be3 {Merkez kapandı. Beyazın şimdi
merkezde alan üstünlüğü var ve şah kanadında karşı oyun yaratmaya çalışacak.
Bu arada a6’daki fil siyahın en kötü yerleşmiş taşı diyebiliriz. Beyaz şimdi
16.Nxe4 dxe4 17.Ng5 ile piyon kazanmayı tehdit ediyor.} f6 16. Rfe1 {…
a6’daki filin dolaylı tehditlerinden kurtulmak için.} Nxc3 17. bxc3 Qc7 $2 {Bu
hamle vezir kanadında …Qa5 ile karşı oyun sağlamaya yönelik ancak beyazın
kozu daha kuvvetli.} 18. f5 $1 Rxb1 19. Rxb1 gxf5 $2 (19... g5 20. Bxg5 fxg5
21. Nxg5 h6 22. Ne6 Qc8 23. Nxf8 Qxf8 {sonrası beyaz piyonlar ve kale, a6 daki
kötü fil nedeniyle fil çiftine rağmen beyaza üstünlük verir. 19…Bc8 daha
mantıklı idi. Şimdi piyon fedasının kabulü sonrası beyaz güçlü bir insiyatif
elde eder.}) 20. Bh6 Bc8 21. Qg3 Rf7 22. Bf4 Qd7 23. Re1 $1 {Rakibe …e6
sürdürmek için. Sonrasında …e5 karesi beyazın hafif aletleri için ileri
karakol olacak.} e6 24. exf6 {24.Rb1 belki daha iyiydi.} Rxf6 25. Ne5 Qb7 26.
Kh2 {Bu hamle önce Bg5 ile kaleyi kovup, Bh6 sonrasında Rb1 olasılığını
yaratan mükemmek bir bekleme hamlesi. Siyah vezir zayıf vezir kanadına
saldırmaya yöneldiğinde kale b1’den oyuna girecek.} Kh8 $2 {Siyah açmazdan
kurtuluyor, ancak bu bekleme hamlesi sonrası beyazın insiyatifi çok kuvvetli.}
27. Qh4 {28.Bg5 Rf8 29.Ng6+ tehdidiyle.} Kg8 28. Re3 $1 {Çalışmayan son taş da
oyuna giriyor. 29.Rg3’den sonra Bg5, Bh6 tehditleri kuvvetli olacak.} h6 29.
Rg3 Kh7 30. Bg5 $1 f4 (30... Rf8 31. Bxh6 Bxh6 32. Rg6 Qg7 33. Rxg7+ Kxg7 {
beyaza maddi üstünlükle beraber taş üstünlüğü de sağlamış olur. Rakibim konumu
karıştırmaya çalışıyor.}) 31. Bxf4 (31. Bxf6 fxg3+ 32. Qxg3 {de beyaza güzel
oyun sağlar. Ancak piyonu geri almak o zaman mantıksız gelmemişti. Yeniden Bg5
tehdidi var.}) 31... Qe7 {Rakibim en azından kalite vererek saldırıyı durmak
istiyor. Çünkü Ng4 ile h6 piyonu baskı tehditleri de mevcut.} 32. Bg5 Qf8 33.
Bxf6 Qxf6 34. Qg4 {Tabi ki değişmemek lazım. Tüm taşlar çalışırken oyunsonuna
girmek hata olurdu.} c5 35. h4 {…Qg5’i engellemek için. Şimdi Rf3 tehdidi
var.} cxd4 36. cxd4 Kh8 $4 37. Rf3 h5 38. Qxh5+ Qh6 39. Nf7+ 1-0
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
Read more »
Satrançta öyle konumlar vardır ki konumdaki küçük bir değişiklik çok farklı sonuçlara neden olabilir. Aşağıdaki maçta Harikrishna ‘Kelebek Etkisi’ filmine benzer bir tarzda konumda değişiklik yaparak bize mükemmel bir satranç şöleni sunuyor.
[Event "?"]
[Site "?"]
[Date "2013.01.17"]
[Round "?"]
[White "Harikrishna"]
[Black "Van Wely"]
[Result "1-0"]
[ECO "B85"]
[Annotator "Basargan,Uguray"]
[PlyCount "77"]
1. e4 c5 {Sicilyalı Savunması. Özellikle hırslı oyuncular tarafından siyahla
tercih edilen bu savunma siyaha 2 merkez piyon üstünlüğü verir ve siyaha açık
c dikeyi ile vezir kanadından karşı oyun sağlar. Beyaz ise merkez üstünlüğünü
şah kanadına aktararak hücum yaratmaya çalışır. Konumun son derece keskin
olduğu bu açılışta en ufak duraksama ya da dikkatsizliğin bedeli ağırdır ve
hem saldırıyı hem de savunmayı ekonomik bir şekilde hesap edip ayakta
kalabilmek için çelik gibi sinirlere sahip olmak gerekir.} 2. Nf3 e6 (2... d6 {
da önemli bir alternatif. Sicilyalı Savunması o kadar teorik bir açılıştır ki
bazen sadece bir varyant için yazılmış bir sürü kitap vardır.}) 3. d4 cxd4 4.
Nxd4 a6 5. Be2 Nf6 6. Nc3 d6 7. O-O Be7 8. a4 Nc6 9. Be3 O-O 10. f4 Qc7 {
Oyunun geleceği bu konumla birlikte şekillenmeye başladı. Beyaz, siyahın vezir
kanadı karşı oyununu b4 karesini verme pahasına a4… ile engelledi ve şah
kanadına taşlarını konumlandırarak siyah şaha bir saldırı planlıyor. Siyah ise
şah kanadında uygun bir setup kurarak vezir kanadı karşı oyunuyla insiyatifi
ele geçirmeyi planlıyor.} 11. Kh1 {a7-g1 diagonalinden şah çekilmesine maruz
kalmamak için. Bu hamle genelde tempo kaybı olarak görülse de gerekli olduğunu
düşünüyorum. Çünkü bazı durumlarda vezirle şah çekerek b2 piyonunu alma ya da
veziri c5 ya da b6 karesi üzerinden savunmaya yetiştirme olasılıklarını
ortadan kaldırıyor.} Re8 {Siyah …Bf8, …g6, …Bg7 ile şah kanadını
savunmayı planlıyor. Genelde beyaz merkezdeki alan üstünlüğünü ya Qe1-g3 alet
oyunu ya da g4-g5, f4-f5 sonrası taşlarını şah kanadına yönlendirerek saldırı
planlayacak. Özellikle g5’ten sonra h7 piyonu saldırı altında kalacak. Siyah
bu yüzden …Bf8, …g6, …Bg7 ve gerektiğinde …Nf8 (g5 Nd7 sonrası) ile
şah kanadını korumayı ve sonrasında vezir kanadındaki karsı oyunuyla konuma
hakim olmayı planlıyor.} 12. Bf3 Bd7 13. Nb3 {12…Bd7 hamlesi ile siyah …
Nd4 ve …Bc6 planlıyordu. Beyaz bu planı görüyor ve alan üstünlüğü gereği taş
kırışmaktan kaçınıyor. Şimdi a5 tehdidi de var ki siyahın b6 hamlesi zorunlu.
Bundan sonra şah kanadından beyazın oyununu izleyeceğiz.} b6 14. g4 $1 {
Unutmayın! Satrançta alan üstünlüğüne sahip oyuncu saldırmak zorundadır.} Bc8
15. g5 Nd7 16. Bg2 {Artık beyazın niyetini de anlamış bulunmaktayız. Qh5,
Rf3-h3 gibi hamleleri tahmin etmek hiç zor değil.} Bb7 17. Rf3 Bf8 18. Rh3 g6
19. Qe1 {Qh5… engellendiği için beyaz vezir h4 e gitmek istiyor.} Bg7 {Qh4
hamlesine …Nf8 ile cevap vermek için. Bir diğer önerilen 19…Nb4 ile c2
piyonuna karsı saldırıydı. Yine de} (19... Nb4 20. Rc1 Bg7 21. Qh4 Nf8 22. Qf2
Nd7 23. Bd4 Bxd4 24. Nxd4 {ile siyah daha oynanılabilir bir konum elde ederdi.}
) 20. Qh4 Nf8 21. Qf2 Nd7 22. Rf1 {Dikkat ettiyseniz e1 deki beyaz vezirin
h4-f2 manevraları sayesinde beyaz f dikeyinde kale vezir bataryası kurdu. Daha
önce benzer konumlarda Qd2-f2 daha sonra Rf1 oynanıyordu ve siyah da bu maça
göre bir tempo önde kalıyordu ve o tempoyu …Nb4 hamlesi ile kullanıp uygun
zamanda (genelde d4 karesine at ya da fil geldiğinde) …e5 ile merkezi açarak
-ki o zaman …d5 e oturan at siyahın beyaz fili tarafından değişilir- iyi
karşı oyun sağlıyordu. Bu durumda ise siyah …Nb4 oynamadan …e5 süremez,
sürse dahi şimdi fxe5 hamlesi f7 piyonunu direk tehdit eder. İşte bu maçtaki
bu küçük fark beyazın oyunu yönlendirmesini sağlıyor. Küçük bir kanat
çırpmanın nasıl büyük bir kasırga yarattığını ise birazdan göreceğiz.} Nb4 23.
Bd4 Bxd4 24. Nxd4 Nc6 25. f5 $1 Nce5 ({Kötü bir zorunluluk. Siyah atları
kırışıp baskıyı azaltmak isterdi ancak} 25... Nxd4 {hamlesine karşı} 26. fxe6
$1 {hamlesi yüzünden siyah atları dahi kırışamıyor.}) 26. Qh4 h5 (26... Nf8 {
e beyaz} 27. Nd1 $3 {ile Nd1-f2-g4 planlıyordu. …h5 hamlesi bir piyon
fedasına olası mat atağını önlüyor. Beyaz piyonu alıp Kaleyi g3 gelerek
saldırıyı sürdürebilirdi ancak Harikrishna riskli bir hamle oynayarak piyon
feda ediyor. Oyun ilginç bir hal alıyor.}) 27. Nde2 exf5 28. Nf4 {Beyaz 29.
Nxh5 gxh5 30.Qxh5 tehdit ediyor. Ne yapmalı?} Kg7 $2 {Siyah şansı kaçırıyor.
Tek hamle 28…fxe4 idi.} (28... fxe4 29. Nxh5 gxh5 30. Qxh5 Kf8 31. g6 Re6 {
varyantı sonrasında siyah üstün konuma geçer. Ancak ben eminim ki hiçbir
oyuncu şah kanadında bu kadar baskı varken oyunun sıcaklığında bu varyantı
görüp siyaha iyi olduğu kanaatini getiremezdi. Siyah 29.Nxh5 gxh5 30.Qxh5 e …
Kh8 savunma hamlesini düşünerek tepki veriyor ve oyun boyunca elde ettiği tek
şansı kaçırıyor.}) 29. Ncd5 Bxd5 30. Nxd5 Qxc2 31. exf5 {Artık beyaz ın beyaz
fili de dahil tüm taşlarının çalıştığını görüyoruz. Bundan sonrası sürpriz
olmamalı.} Rac8 32. Nf4 {f6… ve sonrasında Nxh5… tehdidiyle.} Rh8 33. fxg6
fxg6 34. Ne6+ Kg8 35. Bd5 Qd2 36. Qe4 (36. Rd3 {veziri kazanırdı ancak beyaz
daha fazlasını istiyor. Beyazın artık bir gözü g6 da.}) 36... Rc1 37. Rhf3 {
Son hamleyle beraber artık tüm taşların çalıştığını görüyoruz.} Kh7 {Ve beyaz
oynar kazanır.} 38. Rf7+ Nxf7 39. Qxg6+ {39…Kxg6 sonrası 40.Be4 mat var. Bu
harika maç için harika bir son oldu gerçekten.} 1-0
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
Read more »
Nimzo-Hint, turnuvalarda bir çok 1.d4 açan oyuncuyu tedirgin eden bir savunma ve bunda da Nimzo Hint’in esnek bir savunma olması ve birçok savunmaya göre siyahla daha fazla kazanç şansı sağlaması etkili faktörler. Satranç turnuvalarındaki maçları izlerken bir çok Türk oyuncunun 1.d4 Af6 2.c4 e6 dan sonra 3.Af3 hamlesiyle Nimzo-Hint’ten kaçındığını görmekteyim. Oysa Kramnik, Kasparov, Karpov ve Gurevich’in beyazla 3.Ac3 hamlesini tercih ettiğini gördüğümde ve maçlarını incelediğimde beyaza da iyi oyun verdiğini anlıyorum. Umarım bu yazı ve birazdan inceleyeceğimiz Kasparov-Timman Linares 1993 maçı 3. Af3 oynayan satranç oyuncularına yeni bir bakış açısı sunmuş olur.
[Event "Linares "]
[Site "?"]
[Date "1993.??.??"]
[Round "?"]
[White "Kasparov"]
[Black "Timman"]
[Result "1-0"]
[ECO "E32"]
[Annotator "Basargan,Uguray"]
[PlyCount "105"]
1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 {Siyah …Fb4 hamlesiyle beyaz kareler için
mücadeleye devam ediyor ve gerektiğinde …d5 ile, gerektiğinde …d6,…e5
ile, gerektiğinde de …b6,…Fb7 ile merkez savasını sürdürmek istiyor. Bazı
konumlarda ise …Fxc3 bxc3 sonrası olusan vezir kanadı zayıflıklarına yönelik
plan da kuruluyor. Bu açıdan bakıldığında siyahın bir çok alternatifi var ve
bu yüzden birçok iyi oyuncunun repertuarı arasında.} 4. Qc2 {Beyaz, vezir
kanadındaki piyon yapısının bozulmasını istemiyor ve a3 ile fil çiftini almak
istiyor. Tek dezavantaj gelisimde biraz geri kalınması. Ancak büyükustaların
maçlarını incelediğimizde eğer Beyaz gelisimini tamamlayıp dengeyi sağlarsa
oyunsonuna avantajlı giriyor ki bu, Gurevich gibi birçok pozisyonel oyuncunun
ve oyunsonu iyi olan ustaların bu varyantı tercih etme nedenini gösteriyor.}
O-O {Siyahın en esnek hamlesi. Merkez konumunu belli etmeden gelisime devam
ediyor.} 5. a3 Bxc3+ 6. Qxc3 b6 {Siyah pozisyonel olarak beyaz kareler için
mücadeleyi uzaktan sürdürüyor. Bence önemli bir alternatif …b5 idi. Kıvanç
Haznedaroğlu gibi taktik anlayısı gelismis birçok büyükustanın maçlarını
incelediğimizde bu varyantı oynadığını ve iyi sonuçlar aldığını görmekteyiz.
Siyah gelisimde önde olması nedeniyle oyunu açmak ve beyaz karelerde üstünlüğü
ele geçirmek istiyor ki 7.cb5 c6 dan sonra c dikeyinin de açılmasıyla iyi
karsı oyun çıkaracağını ümit ediyor. Umarım baska bir kösede bu varyanttan da
bahsederiz.} 7. Bg5 Bb7 8. f3 {Beyazın en popüler ve en hırslı hamlesi. Beyaz
basitçe 9.e4 ile merkezi almak istiyor. Gelisimini tamamladıktan sonra hem
merkezdeki üstünlüğü hem de fil çifti üstünlüğü ile iyi bir konum elde etmeyi
düsünüyor.} h6 {Siyah merkez mücadelesini …d5 ile devam ettirmek istiyor;
çünkü …d6, …e5 fikri beyaz vezirin c3 te olması nedeniyle daha güç. Bu
durumda siyah biliyor ki beyaz gelisimini tamamlarsa sahip olduğu merkez ve
fil çifti üstünlüğü ile iyi konumda kalacak. Bu yüzden gerektiğinde …g5
oynayabilmek için simdiden beyaz fili tehdit ediyor.} 9. Bh4 d5 10. e3 Nbd7 {
Bir diğer alternatif 10…Ke8 idi. Siyah 10…c5 in dc5 ile karsılanacağını
bildiği için …Abd7 gelisimi sürdüren en mantıklı hamle.} 11. cxd5 {Beyaz Fd3,
Ae2 ve 0-0 oynayarak gelisimini tamamlamak istiyor; ancak 11.Fd3 dxc4 12.Fxc4
Kc8 ve 13…c5 sonrası siyahın karsı oyunu hemen geliyor. Beyaz simdi oyunu
açarak siyaha iki seçenek sundu. Siyah ya 11…Axd5 12.Fxd8 Axc3 13.Fh4 Ad5 14.
Ff2 ile beyazın fil çiftine karsı oyunsonunda mücadele etmeye çalısacak ki
böyle konumlar Gurevich gibi birçok oyunsonu üstadının beyazla tercih edeceği
konumlardır. Timman burada Kasparov’a karsı diğer hamleyi seçiyor, ancak
olaylar hiç de onun istediği gibi gitmiyor.} exd5 12. Bd3 Re8 13. Ne2 c5 {
Timman belki 11…exd5’in e dikeyinden iyi karsı oyun sağlayacağını düsündü;
ancak 13.Ae2 sonrası beyazın 0-0 yapmasına bir hamle kaldı. Simdi 13…Kxe3
yanıtı 14.Fxf6! Axf6 15.Fh7+ den dolayı mümkün değil. Bu yüzden …c5 ve …
Kc8 ile siyah oyunu açmak istiyor, ama gelisimini tamamlamak üzere olan
Kasparov etkili hamleleriyle tüm karsıoyunu önlüyor.} 14. O-O Rc8 15. Qd2 Qe7
16. Bf2 {Beyaz gelisimini tamamladı ve taslarının uyum içinde yerlestiğini
görüyoruz. Simdi …c4 hamlesi merkezdeki baskıyı azaltır ve beyaza e4 sürmesi
planı ile merkezde ve sah kanadında karsı oyun sağlar. …cxd4’ten sonra ise
beyaz isterse atla alarak …d5 izole piyonuna oynar, isterse exd4 kırarak
siyahın beyaz filinin etkinliğini sınırlar ki her seferinde fil çifti
avantajıyla beraber iyi oyun sağlar.} Bc6 {Bu hamleyle siyahın iyi bir planı
olmadığını ve taslarını daha uygun yerlere koyarak beyazı karsılamaya
çalıstığını görüyoruz. Alternatifler:} (16... Nb8 17. Rfe1 cxd4 18. exd4 Ba6
19. Bf5 Rcd8 20. Nc3 Qf8 21. Bh4 $16) (16... cxd4 17. exd4 Ne4 $6 18. fxe4 dxe4
19. Bb5 e3 20. Bxe3 Qxe3+ 21. Qxe3 Rxe3 22. Bxd7 Rxe2 23. Bxc8 Rxg2+ 24. Kh1
Ba8 (24... Be4 25. Rfe1 $1) (24... Bd5 25. Rf5 $1) 25. d5 $3 Bxd5 26. Rfd1 Bf3
27. Rd3 Bc6 28. Rc3 Ba8 29. h4 $1 $18) 17. Nc3 Nf8 18. Rfe1 Ne6 19. Bh4 {Beyaz,
aletlerini daha iyi mevzilere konumlandırdı. Artık siyahın merkezde gerilimi
sonlandırması beyazın iyi konumlanmıs tasları neticesinde uygun görünmüyor ve
Kasparov merkez gerginliğini kendisine avantaj sağlayasıya kadar sürdürmeyi
planlıyor. Yavas yavas beyazın gelisimde siyahı yakaladıgını ve hemen
sonrasında baskıyı arttırdıgını görüyoruz. Siyah ise iyi bir plan bulamıyor ve
beyazın hamlelerine göre cevap veriyor.} Ng5 20. Bf5 Bd7 21. Bc2 Bc6 22. Rad1
Qe6 23. Qf2 {Beyaz ve siyahın tüm taslarını birbiriyle kıyaslayın. Artık
sadece beyaza uygun zamanda oyunu açmak kalıyor.} Rcd8 24. h3 {Beyazın tehdidi
25.Fxg5 hxg5 26.Vg3 ile piyonu kazanmak ki …g4 hamlesini engellemek için h3
oynuyor.} Ngh7 25. dxc5 {Beyaz artık zamanında kapalı olmasını istediği
merkezde de yarma hareketi yaparak üstünlüğünü arttırıyor.} bxc5 26. e4 $1 dxe4
(26... d4 27. e5 dxc3 28. Rxd8 Rxd8 29. exf6 $18) 27. Rxd8 Rxd8 28. Qxc5 {
Beyaz oyunun geri kalanında açmaza aldığı e piyonu sayesinde üstünlüğünü maddi
avantaja dönüstürüyor.} Ng5 29. Bxg5 hxg5 30. Qxg5 Qc4 31. fxe4 Qd4+ 32. Qe3
Qxe3+ 33. Rxe3 Rd2 34. Re2 Rxe2 35. Nxe2 Nxe4 36. Bxe4 Bxe4 37. Kf2 {Beyaz
oyunsonunda da agresif hareket etmek zorunda. Bu yüzden Kasparov vezir
kanadında geçer piyon olusturmadan önce sah kanadında piyon yapısını da
belirliyor ki her iki kanattaki tehditler oyunu kazandırsın. Bu açıdan bu
oyunsonunu incelemek iki zayıflık prensibinin gerçeklestiğini görmek açısından
cidden etkileyici…} Kf8 38. g3 Ke7 39. Ke3 Bc6 40. h4 Bd7 41. Kf4 Kd6 42. g4
f6 43. h5 {Beyaz piyonların siyah fille aynı renge yerlestiğini görmek
sasırtıcı. Ancak Kasparov atı f5 e yerlesmek istiyor ki g7 deki zayıflık siyah
sahı sah kanadına baglayacak çünkü hafif tasların kırısımı beyazın vezir
kanadında piyon üstünlüğü olması nedeniyle mümkün değildir.} Ke7 44. Nd4 Kf7
45. b4 Ba4 46. Nf5 g6 47. Nd6+ Kg7 48. Nc8 a6 49. Nd6 Bd1 $2 {Bu hamle
mükemmel bir kombinezondan dolayı kaybediyor, ancak siyahın oyunu kurtarması
mümkün değildi. Alternatifler:} (49... Kh6 50. Ne4 gxh5 51. gxh5 Kxh5 52. Nxf6+
Kg6 53. Ke5 Kf7 54. Nd5 $18) (49... Bd7 50. Ne4 f5 51. Nc5 Bc8 52. h6+ $1 Kxh6
53. g5+ Kg7 54. a4 $18) (49... Bc6 50. Ne4 g5+ 51. Kf3 Kh6 52. Ke3 f5 53. gxf5
Kxh5 54. Nd6 Kh6 55. Nf7+ Kh5 56. Ne5 $18) 50. Ne8+ Kf7 51. Nxf6 $3 Kxf6 52.
g5+ Kf7 53. h6 {Beyaz atı feda ederek h6 da geçer piyon yarattı ve siyah sahı
sah kanadında bağladı. Beyaz sah vezir kanadına giderek geçer piyon yaratacak,
fili kazanacak ve sah kanadına giderek oyunu kazanacak. Tek kelimeyle
mükemmel!!} 1-0
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
Read more »