Max Euwe (1901 – 1981)
(Dünya Şampiyonu: 1935-1937)
Machgielis Euwe 5 Mayıs 1901’de Amsterdam’da doğdu. Satranç oynamayı 4 yaşına geldiğinde ebeveyninden öğrendi. 1921 yılında Max Hollanda Şampiyonu oldu. Bu ünvanı satranç hayatı boyunca 11 kez daha alacaktır. 1923’te Euwe Amsterdam Üniversitesi Matematik Bölümü’nden çok iyi bir dereceyle mezun oldu. 1926 yılında doktorasını yaptı. Euwe aynı zamanda iyi bir boksördü ve Avrupa Amatör Boks Şampiyonası’nda ağırsıklet dalında şampiyon oldu. 1926-27 yıllarında Alekhine’le karşılaşan Euwe 2 kazanç, 5 beraberlik ve 3 kayıpla maçı kaybetti. Aynı sonucu 1928’de Bogoljubov’la oynadığı maçta aldı. Hauge’de son kez yapılan Amatör Satranç Dünya Şampiyonluğu’nu ikinci kez kazandı.
1930-31 yıllarında Hastings’de yapılan bir turnuvada Capablanca’nın önünde birinci oldu. Daha sonra Capablanca’yla 10 oyunluk bir maç yaptı ve 8 beraberlik, 2 kayıpla maçı kaybetti. 1934’te Zürih’te birinci oldu. 1934-35’de Flohr ve Thomas’la Hastings’te birinciliği paylaştı. 1935 yılında Euwe, Alekhine’le Dünya Şampiyonluğu için karşılaştı ve herkesi şaşırtarak maçı kazandı. Bu şampiyonluğun oyunları dünya üzerindeki 23 farklı yerde yapıldı. Euwe 9 kazanç, 13 beraberlik ve 8 kayıpla beşinci Dünya Şampiyonu oldu. Bu, ertelemelerde Yardımcılardan analiz yardımı alınabilen ilk Dünya Şampiyonluğu’ydu.
1936’da Zandvoort’ta Fine’nin ardından ikinci oldu. Aynı yıl Nottingham’da Capablanca ve Botvinnik’in ardından üçüncü oldu. Amsterdam’da Fine’yle birinciliği paylaştı. 1935-1937 arası Euwe Alekhine karşısında 5 kazanç, 3 beraberlik ve 1 kayıp elde etti. 1937’de
Alekhine’le unvan için tekrar karşılaştı. Euwe 4 kazanç, 11 beraberlik ve 10 kayıpla ünvanını Alekhine’e bıraktı. II. Dünya Savaşına kadar çeşitli başarılar elde eden Euwe, 1946’da Groningen’de Botvinnik’in ardından ikinci oldu.
1946’da Alekhine’in ölümüyle satranç dünyasının tahtı da boşalmıştı. FIDE delegeleri 1947’de toplanarak bir sonraki unvan maçına kadar Euwe’nin şampiyon kalmasını kabul ettiler. Ancak toplantıda Rus delegeleri bulunmuyordu. Bir gün geç kalarak toplantının devamına katılan Rus delegeleri kararı yürürlükten kaldırarak yeni Dünya Şampiyonu’nu belirleyecek bir maç fikrini federasyona kabul ettirdiler. 1948 yapılan unvan maçını Botvinnik kazanarak altıncı Dünya Şampiyonu oldu. Max Euwe, Botvinnik, Smyslov, Keres, Reshevsky’nin ardından sonuncu oldu. Yalnızca 1 oyun kazanıp, 6 beraberlik ve 13 kayıpla maçı bitirdi.
1957 yılında Bobby Fischer’le resmi olmayan bir maç oynayan Euwe ilk oyunu kazanarak ikincisinde berabere kaldı. 1970 yılında FIDE başkanlığına seçildi ve 8 yıl boyunca bu görevde kaldı. Kendi imkanlarını da kullanarak 100’ün üstünde ülkeyi gezerek bu ülkelerde satrancın gelişmesine yardım etti. Onun bu çabaları sayesinde 30 ülke FIDE’ye katıldı.
Max Euwe 26 Kasım 1981 yılında Amsterdam’da öldü. En yüksek ELO puanı 2600 olarak hesaplandı. Resmi olarak 600’den fazla turnuva oyunu oynamış, bunda da %57’lik bir başarı oranı yakaladı.