Nimzo-Hint, turnuvalarda bir çok 1.d4 açan oyuncuyu tedirgin eden bir savunma ve bunda da Nimzo Hint’in esnek bir savunma olması ve birçok savunmaya göre siyahla daha fazla kazanç şansı sağlaması etkili faktörler. Satranç turnuvalarındaki maçları izlerken bir çok Türk oyuncunun 1.d4 Af6 2.c4 e6 dan sonra 3.Af3 hamlesiyle Nimzo-Hint’ten kaçındığını görmekteyim. Oysa Kramnik, Kasparov, Karpov ve Gurevich’in beyazla 3.Ac3 hamlesini tercih ettiğini gördüğümde ve maçlarını incelediğimde beyaza da iyi oyun verdiğini anlıyorum. Umarım bu yazı ve birazdan inceleyeceğimiz Kasparov-Timman Linares 1993 maçı 3. Af3 oynayan satranç oyuncularına yeni bir bakış açısı sunmuş olur.
[Event "Linares "]
[Site "?"]
[Date "1993.??.??"]
[Round "?"]
[White "Kasparov"]
[Black "Timman"]
[Result "1-0"]
[ECO "E32"]
[Annotator "Basargan,Uguray"]
[PlyCount "105"]
1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 {Siyah …Fb4 hamlesiyle beyaz kareler için
mücadeleye devam ediyor ve gerektiğinde …d5 ile, gerektiğinde …d6,…e5
ile, gerektiğinde de …b6,…Fb7 ile merkez savasını sürdürmek istiyor. Bazı
konumlarda ise …Fxc3 bxc3 sonrası olusan vezir kanadı zayıflıklarına yönelik
plan da kuruluyor. Bu açıdan bakıldığında siyahın bir çok alternatifi var ve
bu yüzden birçok iyi oyuncunun repertuarı arasında.} 4. Qc2 {Beyaz, vezir
kanadındaki piyon yapısının bozulmasını istemiyor ve a3 ile fil çiftini almak
istiyor. Tek dezavantaj gelisimde biraz geri kalınması. Ancak büyükustaların
maçlarını incelediğimizde eğer Beyaz gelisimini tamamlayıp dengeyi sağlarsa
oyunsonuna avantajlı giriyor ki bu, Gurevich gibi birçok pozisyonel oyuncunun
ve oyunsonu iyi olan ustaların bu varyantı tercih etme nedenini gösteriyor.}
O-O {Siyahın en esnek hamlesi. Merkez konumunu belli etmeden gelisime devam
ediyor.} 5. a3 Bxc3+ 6. Qxc3 b6 {Siyah pozisyonel olarak beyaz kareler için
mücadeleyi uzaktan sürdürüyor. Bence önemli bir alternatif …b5 idi. Kıvanç
Haznedaroğlu gibi taktik anlayısı gelismis birçok büyükustanın maçlarını
incelediğimizde bu varyantı oynadığını ve iyi sonuçlar aldığını görmekteyiz.
Siyah gelisimde önde olması nedeniyle oyunu açmak ve beyaz karelerde üstünlüğü
ele geçirmek istiyor ki 7.cb5 c6 dan sonra c dikeyinin de açılmasıyla iyi
karsı oyun çıkaracağını ümit ediyor. Umarım baska bir kösede bu varyanttan da
bahsederiz.} 7. Bg5 Bb7 8. f3 {Beyazın en popüler ve en hırslı hamlesi. Beyaz
basitçe 9.e4 ile merkezi almak istiyor. Gelisimini tamamladıktan sonra hem
merkezdeki üstünlüğü hem de fil çifti üstünlüğü ile iyi bir konum elde etmeyi
düsünüyor.} h6 {Siyah merkez mücadelesini …d5 ile devam ettirmek istiyor;
çünkü …d6, …e5 fikri beyaz vezirin c3 te olması nedeniyle daha güç. Bu
durumda siyah biliyor ki beyaz gelisimini tamamlarsa sahip olduğu merkez ve
fil çifti üstünlüğü ile iyi konumda kalacak. Bu yüzden gerektiğinde …g5
oynayabilmek için simdiden beyaz fili tehdit ediyor.} 9. Bh4 d5 10. e3 Nbd7 {
Bir diğer alternatif 10…Ke8 idi. Siyah 10…c5 in dc5 ile karsılanacağını
bildiği için …Abd7 gelisimi sürdüren en mantıklı hamle.} 11. cxd5 {Beyaz Fd3,
Ae2 ve 0-0 oynayarak gelisimini tamamlamak istiyor; ancak 11.Fd3 dxc4 12.Fxc4
Kc8 ve 13…c5 sonrası siyahın karsı oyunu hemen geliyor. Beyaz simdi oyunu
açarak siyaha iki seçenek sundu. Siyah ya 11…Axd5 12.Fxd8 Axc3 13.Fh4 Ad5 14.
Ff2 ile beyazın fil çiftine karsı oyunsonunda mücadele etmeye çalısacak ki
böyle konumlar Gurevich gibi birçok oyunsonu üstadının beyazla tercih edeceği
konumlardır. Timman burada Kasparov’a karsı diğer hamleyi seçiyor, ancak
olaylar hiç de onun istediği gibi gitmiyor.} exd5 12. Bd3 Re8 13. Ne2 c5 {
Timman belki 11…exd5’in e dikeyinden iyi karsı oyun sağlayacağını düsündü;
ancak 13.Ae2 sonrası beyazın 0-0 yapmasına bir hamle kaldı. Simdi 13…Kxe3
yanıtı 14.Fxf6! Axf6 15.Fh7+ den dolayı mümkün değil. Bu yüzden …c5 ve …
Kc8 ile siyah oyunu açmak istiyor, ama gelisimini tamamlamak üzere olan
Kasparov etkili hamleleriyle tüm karsıoyunu önlüyor.} 14. O-O Rc8 15. Qd2 Qe7
16. Bf2 {Beyaz gelisimini tamamladı ve taslarının uyum içinde yerlestiğini
görüyoruz. Simdi …c4 hamlesi merkezdeki baskıyı azaltır ve beyaza e4 sürmesi
planı ile merkezde ve sah kanadında karsı oyun sağlar. …cxd4’ten sonra ise
beyaz isterse atla alarak …d5 izole piyonuna oynar, isterse exd4 kırarak
siyahın beyaz filinin etkinliğini sınırlar ki her seferinde fil çifti
avantajıyla beraber iyi oyun sağlar.} Bc6 {Bu hamleyle siyahın iyi bir planı
olmadığını ve taslarını daha uygun yerlere koyarak beyazı karsılamaya
çalıstığını görüyoruz. Alternatifler:} (16... Nb8 17. Rfe1 cxd4 18. exd4 Ba6
19. Bf5 Rcd8 20. Nc3 Qf8 21. Bh4 $16) (16... cxd4 17. exd4 Ne4 $6 18. fxe4 dxe4
19. Bb5 e3 20. Bxe3 Qxe3+ 21. Qxe3 Rxe3 22. Bxd7 Rxe2 23. Bxc8 Rxg2+ 24. Kh1
Ba8 (24... Be4 25. Rfe1 $1) (24... Bd5 25. Rf5 $1) 25. d5 $3 Bxd5 26. Rfd1 Bf3
27. Rd3 Bc6 28. Rc3 Ba8 29. h4 $1 $18) 17. Nc3 Nf8 18. Rfe1 Ne6 19. Bh4 {Beyaz,
aletlerini daha iyi mevzilere konumlandırdı. Artık siyahın merkezde gerilimi
sonlandırması beyazın iyi konumlanmıs tasları neticesinde uygun görünmüyor ve
Kasparov merkez gerginliğini kendisine avantaj sağlayasıya kadar sürdürmeyi
planlıyor. Yavas yavas beyazın gelisimde siyahı yakaladıgını ve hemen
sonrasında baskıyı arttırdıgını görüyoruz. Siyah ise iyi bir plan bulamıyor ve
beyazın hamlelerine göre cevap veriyor.} Ng5 20. Bf5 Bd7 21. Bc2 Bc6 22. Rad1
Qe6 23. Qf2 {Beyaz ve siyahın tüm taslarını birbiriyle kıyaslayın. Artık
sadece beyaza uygun zamanda oyunu açmak kalıyor.} Rcd8 24. h3 {Beyazın tehdidi
25.Fxg5 hxg5 26.Vg3 ile piyonu kazanmak ki …g4 hamlesini engellemek için h3
oynuyor.} Ngh7 25. dxc5 {Beyaz artık zamanında kapalı olmasını istediği
merkezde de yarma hareketi yaparak üstünlüğünü arttırıyor.} bxc5 26. e4 $1 dxe4
(26... d4 27. e5 dxc3 28. Rxd8 Rxd8 29. exf6 $18) 27. Rxd8 Rxd8 28. Qxc5 {
Beyaz oyunun geri kalanında açmaza aldığı e piyonu sayesinde üstünlüğünü maddi
avantaja dönüstürüyor.} Ng5 29. Bxg5 hxg5 30. Qxg5 Qc4 31. fxe4 Qd4+ 32. Qe3
Qxe3+ 33. Rxe3 Rd2 34. Re2 Rxe2 35. Nxe2 Nxe4 36. Bxe4 Bxe4 37. Kf2 {Beyaz
oyunsonunda da agresif hareket etmek zorunda. Bu yüzden Kasparov vezir
kanadında geçer piyon olusturmadan önce sah kanadında piyon yapısını da
belirliyor ki her iki kanattaki tehditler oyunu kazandırsın. Bu açıdan bu
oyunsonunu incelemek iki zayıflık prensibinin gerçeklestiğini görmek açısından
cidden etkileyici…} Kf8 38. g3 Ke7 39. Ke3 Bc6 40. h4 Bd7 41. Kf4 Kd6 42. g4
f6 43. h5 {Beyaz piyonların siyah fille aynı renge yerlestiğini görmek
sasırtıcı. Ancak Kasparov atı f5 e yerlesmek istiyor ki g7 deki zayıflık siyah
sahı sah kanadına baglayacak çünkü hafif tasların kırısımı beyazın vezir
kanadında piyon üstünlüğü olması nedeniyle mümkün değildir.} Ke7 44. Nd4 Kf7
45. b4 Ba4 46. Nf5 g6 47. Nd6+ Kg7 48. Nc8 a6 49. Nd6 Bd1 $2 {Bu hamle
mükemmel bir kombinezondan dolayı kaybediyor, ancak siyahın oyunu kurtarması
mümkün değildi. Alternatifler:} (49... Kh6 50. Ne4 gxh5 51. gxh5 Kxh5 52. Nxf6+
Kg6 53. Ke5 Kf7 54. Nd5 $18) (49... Bd7 50. Ne4 f5 51. Nc5 Bc8 52. h6+ $1 Kxh6
53. g5+ Kg7 54. a4 $18) (49... Bc6 50. Ne4 g5+ 51. Kf3 Kh6 52. Ke3 f5 53. gxf5
Kxh5 54. Nd6 Kh6 55. Nf7+ Kh5 56. Ne5 $18) 50. Ne8+ Kf7 51. Nxf6 $3 Kxf6 52.
g5+ Kf7 53. h6 {Beyaz atı feda ederek h6 da geçer piyon yarattı ve siyah sahı
sah kanadında bağladı. Beyaz sah vezir kanadına giderek geçer piyon yaratacak,
fili kazanacak ve sah kanadına giderek oyunu kazanacak. Tek kelimeyle
mükemmel!!} 1-0
Satranç oyunu görselliğini zenginleştirmek için JavaScript'i aktifleştirmelisiniz.
İlgili