Wilhelm Steinitz (1836 – 1900)

(Dünya Şampiyonu : 1886 – 1894)

William Steinitz 1836 yılında Prag, Bohemya’da doğdu. Doğum günü kesin olarak bilinmiyor. Bir hayli küçük doğan Steinitz’in boyu 150 cm’yi geçmedi.

Steinitz, satranç oynamayı 1848 yılında bir arkadaşından öğrendi. Ne var ki Viyana’ya gidene değin bunu ciddi bir uğraş olarak görmedi. 1856 yılında gazeteci olmak amacıyla Viyana’ya geldi. Viyana Politeknik’te matematik okumaya başladı. Ancak yetersiz burs ve sağlık sorunları yüzünden okulu bıraktı. Bundan sonra Café Romer’de satranç oynamaya başladı. Rakiplerine karşı genelde gözü kapalı olarak oynuyordu. Başarı grafiği hızla yükseldi. 1859’da Viyana Şampiyonası’nda üçüncü, aynı şampiyonada 1860’ta ikinci ve 1861’de birinci oldu. Birincilik ödülü yalnızca bir çantaydı.

Steinitz 1862 yılında Londra’ya taşındı. 1862 baharında Londra Turnuvası’na katıldı. Bu katıldığı uluslar arası ilk turnuvaydı ve 8 kazanç, 5 kayıpla altıncı oldu. Bu turnuvada beraberlikler sayılmıyordu. Bu turnuvadan sonra Steinitz, oyunu kaybetse de 31 yıl boyunca hiçbir maç kaybetmedi. 1862 yılının sonbaharında düzenlenen Londra Turnuvası’nı 7-0’lık bir başarıyla birinci olarak tamamladı. 1862-1867 yılları arası Blackburne, Anderssen ve Bird gibi birçok ünlü oyuncuları yendi. 1866 yılında Anderssen’le yaptığı karşılaşmada ilk kez saat kullanıldı. Kullanılan saatler kum saatiydi ve oyunulara 20 hamle için 2 saat verilmişti. 1867’de İskoçya’da yapılan Dundee Turnuvası’nda ikinci oldu. Bu turnuva beraberliklerin tekrar oynanmayıp yarım puan sayıldığı ilk turnuvadır.

Daha sonraki yıllarda da birçok turnuvaya katılan Steinitz birçok birincilikler aldı. Pek çok yeri gezerek simultane maçlar verdi. The Field adlı gazetenin satranç köşesini yazmaya başladı. Cambridge Üniversitesi’nde satranç dersleri vermeye başladı. Winston Churchill’in babası da Steinitz’in öğrencilerindendir. 1873’te bugünde hala sürüp giden Cambridge-Oxford karşılaşmasının düzenlenmesine yardımcı oldu.

1876 yılında Blackburne’le karşılaştı. Bu maçı 7 kazançla kazandı. Bu karşılaşmalar seyircilerin para vererek izledikleri ilk satranç karşılaşmalarıydı. Aynı yıl III. Napolyon’un sahip olduğu Londra Figaro gazetesinde satranç köşesini yazmaya başladı.

1883 yılında Londra’da Steinitz, Zukertort’un ardından ikinci oldu. Bu turnuvada ilk kez ikili satranç saatleri kullanılmıştır. Aynı yıl ABD’ne göçerek oranın vatandaşı oldu ve aslında Wilhelm olan ilk adını William olarak değiştirdi. 1883 yılında ki turnuvada birinci olan Zukertort bu başarısından dolayı en iyi oyuncunun kendisi olduğunu ileri sürüyordu. Bunu belirlemek için Steinitz Zukertort’a bir maç teklif etti. İki oyuncu ilk 10 kazanca ulaşanın Dünya Şampiyonu olacağı konusunda anlaştı. Maçlar New York, St. Louis ve New Orleans’da oynanacaktı. New York’taki oyunlardan 4-1 yenik ayrılan Steinitz, St. Louis’te biraz daha toparlanarak 3 kazanç ve 1 beraberlikle durumu eşitledi. New Orleans’da ise 6 kazanç, 4 beraberlik ve 1 kayıpla 20 yıldır Dünya Şampiyonu olarak görüldüğü ünvanı resmileşti. 1888 yılında ünvanını Tchigorin’e karşı 10 kazanç, 1 beraberlik ve 6 kayıpla korudu. Turnuvalarda Tchigorin’e karşı kaybetse de ünvanını ona karşı iki kez daha koruyacaktı.

1894’te ise ünvanını Lasker’e devretti. Maç 5 kazanç, 4 beraberlik ve 10 kayıpla bitti. Steinitz resmi Dünya Şampiyonluğu ünvanını 8, resmi olmayan ünvanını 28 yıl boyunca korumuştur. Steinitz 58 yıl ve 10 günle en yaşlı Dünya Şampiyonu’dur. Daha sonra çeşitli turnuvalarda başarılar elde ettiyse de sağlık sorunları yüzünden başarısı gitgide düştü. 1900’de karısı onu akıl hastanesine kapattı. Aynı yıl içinde beş parasız olarak öldü.

Steinitz’in Elo puanı 2650 olarak hesaplanmıştır. Dünya Şampiyonası oyunlarında 43 kazanç, 29 beraberlik ve 43 kayıp elde etmiştir. 400’ün üzerinde maç ve turnuva oyunu oynamış ve bunların %64’ünü kazanmıştır.